Wat is een relatie? Geen idee, had ik een half jaar geleden gezegd.
Nu ben ik een expert. Een van de twee meest erkende experts op het gebied van de relatie tussen mij en mijn vriendje.
Ik had eens, ver voor het ontmoeten van Marcel, Alain de Botton’s ‘proeven van de liefde’ gelezen. Ik herkende alles. Ik herkende het van de films die ik had gezien, de romans die ik had gelezen en het leven in een wereld waarin dagelijks relaties opbloeiden en verpieterden.
Zonder ooit een relatie te hebben gehad kon ik meepraten over de magie en de problemen.
In principe heb je te maken met twee mensen en als je een beetje liefde en inlevingsvermogen predikt kom je al een eind.
Maar echt weten kon ik het niet.
Voor Marcel was ik ervan overtuigd dat elke relatie de schepping was van de twee geliefden die zich eraan waagden. Zij maakten de wetgeving en vogelden zelf uit hoeveel ze zich aantrokken van de heersende culturele notie van een relatie.
Waar ik me echter op verkeek was de potentiele complexiteit elke partner afzonderlijk, van een mens in feite, en hoe de complexiteit van twee mensen samen een vrij autonome koers kan aannemen.
Dan kun je relatiescheppen wat je wil, maar de dynamiek van dag tot dag doet met je schepping wat het zelf wil.
Wat zou ik dus nu zeggen dat een relatie is?
Oef. Het eigenzinnige en gemeenschappelijke lot van twee mensen. Twee karakters die op een dag aan de haal gaan met elkaars leven. Het meest onbegrijpelijke deel van de ene samen met het meest onbegrijpelijke deel van de ander dat samen een autonome derde vormt waarnaar je je moet verhouden.
En natuurlijk de deal om het avontuur samen aan te gaan, wat het gros van de tijd supercool is, met name ook omdat mijn vriendje supercool is.
En dan, dat kleine beetje wat niet zo supercool is?
Marcel en ik leven op vier vierkante meter sinds de dag van het ontluiken van onze liefde. Dat is een test zelfs voor de grootste romantici, voor zij die voor elkaar gemaakt zijn en naadloos in elkaar overvloeien.
Daarbij betrap ik mezelf nog best vaak op wat vastgeroeste ideeën die mijn geduld tegenover mijn medebusbewoner aantasten. Ik heb de boeken van Jane Austen in mijn tienerjaren stukgelezen en het voor elkaar gekregen om het tegenbeeld van een Darcy (een hele rijke, trotse maar begeerlijke man) aan de haak te slaan. Nu lees ik in Le Deuxième Sexe van de Beauvoir dat wij verliefde vrouwen ons via onze man willen verwezenlijken (hij is het absolute, diegene die alle waarden bezit enzovoort) door ons met complete devotie aan zijn voeten te leggen, maar hij moet op zijn beurt nagenoeg goddelijke capaciteiten bezitten om ons niet teleur te stellen.
Nu wil ik niet van waarde zijn via een vent.
Ook niet als die vent een Darcy is.
Darcy was ook maar een mens.
En toch laat ik me nog steeds afleiden door het feit dat mijn vriendje eveneens een mens is. Hij heeft zoveel onzekerheden en zwakheden als ikzelf. Hij is en kan niet alles.
Ik ben daarbij ook een mens. Geen klein elegant Spaans feilloos meisje. Marcel kan net zo goed door mij teleurgesteld worden.
Alain de Botton schrijft in Religie voor Atheïsten hoe we ons met onze partner terugtrekken in ons tweemans paradijsje en vervolgens van onze partner verwachten dat hij of zij alle kwaliteiten bezit die voorheen werden ingevuld door onze vrienden en kennissen. Terwijl je met de ene vriend diepe gesprekken voerde, met de andere ging hardlopen, met de derde musea bezocht en met de vierde vooral het leven niet zo serieus nam, achten we onze partner om alle aspecten met ons te delen. En ik denk: Verdomme Marcel, interesseer je nou eens in dat boek dat ik aan het lezen ben. Hoezo kook je niet een keertje iets cools voor me? Waarom ben je moe vandaag, wat een onzin.
Ik heb het idee dat het moeilijkste van een relatie misschien wel de relatie zelf is. Als ik mezelf kan bevrijdden van mijn verwachtingen en ideeën, dan blijft er van mijn vriendje slechts een hele leuke jongen over, eentje met wie ik mijn tijd kan spenderen en die me kusjes geeft.
Geeft dat antwoord op wat een relatie is?
Nee. In feite weet ik er nog steeds niets van, al voel ik een hoop wat betreft mijn eigen relatie, die geheel en alleen lijkt te bestaan uit wie ik ben en wie mijn vriendje is (en dus die onbegrijpelijke dagelijkse dynamiek). Misschien heb ik wat meer relaties nodig om iets concreets en algemeens op te rakelen, maar ik vind die jongen die ik nu naast me heb zitten te leuk om op te offeren voor het onderzoek.