Op feestjes ben ik zelden een leuke gesprekspartner. Ik kan me moeilijk op het gesprek concentreren vanwege het lawaai en de drukte, weet geen gezellige balans te vinden tussen oppervlakkig gepraat (smalltalk) en de diepte (waar ik nu eenmaal onaangepast door word aangetrokken), denk altijd dat de ander stiekem op zoek is naar een leukere gesprekspartner dan hij of zij nu voor zich heeft en vrees al na een enkele zin het moment waarop het gesprek doodvalt, waardoor ik het geforceerd op gang probeer te houden, wat sowieso opgemerkt wordt, met als hoogtepunt het moment waarop ik voel dat de gesprekspartner hetzelfde doet en we allebei hopen op een onderbreking van buitenaf – iemand die spontaan ons gesprek “verstoord” of natuurlijk het brandalarm.

In autogesprekken ben ik een stuk beter. En dan doel ik specifiek op Bla Bla Car. Afgelopen jaren heb ik veel gebruik gemaakt van hun website voor korte reisjes door de alpen. Gebruikers komen uit alle lagen van de samenleving en lijken steevast vriendelijk, gemotiveerd en bij voorbaat op zoek naar het soort gesprek waar ik zelf wat beter mee uit de voeten kan. Ik hoef geen enkele moeite te doen om me op de ander te concentreren, want er gebeurt weinig rondom de passagiersstoel, en zolang er onder die stoel geen gezelliger iemand verstopt zit, ben ik zelf de allergezelligste om mee te praten.

Mijn Bla Bla Car account is me daarom vrij dierbaar, vol met leuke ontmoetingen uit het verleden, positieve commentaren op gedeelde ritten (die ik maar even door moet lezen de volgende keer als ik weer eens vol nijpend ongemak terugkom van een feestje) en potentiële ontmoetingen voor de toekomst.

Afgelopen weekend vroeg een vrijwilliger van de receptie van het centrum of ik zo’n Bla Bla Car account had. Ze kon niet meer inloggen op haar eigen en had twee vluchtelingen tegenover haar die naar Lyon moesten. Omdat een reis met de trein over het algemeen te veel risico met zich meebrengt (daar vragen ze nog wel eens om een paspoort) en de bussen vol zaten, bleef alleen Bla Bla Car over als vervoersmiddel.

Hoe dan? – vroeg ik. Mijn Bla Bla Car account is immers gekoppeld aan mijn foto en paspoort, wat het tevens onmogelijk maakt voor de vluchtelingen om een eigen account aan te maken (geen paspoort). Het idee was dat ik mijzelf zou inschrijven op een rit naar Lyon en aan de bestuurder zou uitleggen dat het ging om twee ‘familievrienden’ die in plaats van mijzelf zouden meereizen, betaald natuurlijk. Met tegenzin opende ik mijn account op mijn telefoon, vond inderdaad een rit naar Lyon en aarzelde.

Moest ik tegen de bestuurder zeggen dat mijn twee ‘familievrienden’ alleen Perzisch spraken, uit Afghanistan gevlucht waren en door hem illegaal naar Lyon gebracht zouden worden? Moest ik het eventueel dramatische familieverhaal er dan meteen maar bij vertellen, wat ik overigens niet kende omdat ik geen Perzisch spreek? Of zou ik het gewoon maar houden bij ‘twee familievrienden’, zodat de bestuurder er ter plekke wel achter zou komen dat zijn passagiers niet erg Frans of Nederlands zijn? Wat als mijn bestuurder uit de rechtse hoek van de samenleving zou komen? Wat als mijn bestuurder uit de linkse hoek zou komen, maar het toch wel heftig zou vinden om deze twee zonder paspoort te transporteren? En wat als de bestuurder zou instemmen en de auto gestopt zou worden door de politie?

Tot zo ver mijn bereidheid om vluchtelingen te helpen.

Mijn protest kwam nogal ongegeneerd voort uit angst om mijn Bla Bla Car account met deze rit om zeep te helpen. Ik wilde niet dat mensen erop zouden schrijven dat ik eventueel gepaard ging met een set vluchtelingen en zodoende mijn eigen mogelijkheid vergooien om er zo fijn mee rond te reizen. Het beeld van het correcte, gezellige meereismeisje Ruby hield ik liever in stand. Daarom zei ik tegen de vrijwilliger dat het mij ook niet lukte om in mijn account te komen en liet ik haar alleen achter bij de receptie, de twee vluchtelingen nog steeds aan haar bureau.

Even later bedacht ik me dat ik de bestuurder van de Bla Bla Car toch ook wel écht in een lastig parket had kunnen brengen.

Nog wat later bedacht ik me dat het belangrijk was dat Bla Bla Car goed zou blijven functioneren en gebruikers niet voor het soort verassingen zouden moeten komen te staan waarvoor ik die morgen was weggelopen.

Maar ik ging me er niet echt beter over voelen.

Het probleem van het werk in een vluchtelingencentrum is dat je nooit voldoende kan geven, of eigenlijk, dat je altijd op een gegeven moment gewoon naar huis gaat en kiest voor het eigen comfort. Na een paar dagen raakte ik gewend aan de transitie tussen hun ellende en mijn eigen luxe, maar nog steeds word ik soms bij verassing geconfronteerd met mijn gebrek aan bereidheid om dingen op te geven voor mensen die niets hebben en de hele dag vlak voor mijn neus staan. Mijn Bla Bla Car account bijvoorbeeld; een nogal futiel geheel aan goede herinneringen, zelfverheerlijking en reismogelijkheden. Ik zal er relatief weinig onder lijden wanneer ik het account in de toekomst niet meer zal kunnen gebruiken (behalve dat ik misschien beter in feestjespraat moet worden om mijn zelfbeeld op peil te houden), en toch houd ik het bij hen weg.

Waar een aantal van de vrijwilligers zich minder aantrekken van de regels van de samenleving en hoe ons werk op anderen zou kunnen overkomen (bijvoorbeeld de bestuurder van Bla Bla Car), vind ik het daarbij spannend om die regels aan mijn laars te lappen voor een vluchteling. Ik loop graag binnen de lijntjes en geef ook dát niet graag voor ze op, wat overigens niet betekend dat ik het overal mee eens ben. Maar ik ben nu eenmaal niet zo activistisch, vermijd confrontaties en zou het liefst niemand willen generen met de kansarmen uit het centrum of daarbuiten, wat ik absoluut niet voor me vind spreken.

Want de manier waarop deze vluchtelingen aan hun lot worden overgelaten is mensonterend en mijn wens is ontegenzeggelijk dat ze allemaal zo snel mogelijk op hun pootjes terecht komen. Het zal me niet verbazen als mijn limieten deze herfst wat komen te verschuiven, want zo’n hoge dagelijkse dosis uitgeputte mannen, vrouwen en kinderen op veldbedjes of de grond zorgt voor onrust in mijn hart. Ik ben benieuwd.