Soms laat ik dingen gaan, in het Frans. Dan snap ik een verhaal of conversatie niet, een woord of een idee, en let ik maar half op. Een soort ‘laat maar’ luiheid die volgt uit het leren van een taal en de duizenden momenten van onbegrip die daar onvermijdelijk bijhoren.

Het verhaal van coulée de boue kwam meerdere malen terug. Eerst een keer op de radio, daarna in gesprekken, en begin Juli pikte ik zo ongeveer op dat er iets in de vallei was gebeurd wat de weg naar Nèvache blokkeerde. Ik dacht aan een ingestorte rotswand, misschien, of een verzakking; iets dat met wat graafmachines en menselijk huishouden wel opgelost kon worden. Hier in de bergen ligt er constant iets op de weg, moet het wegdek hernieuwt, zijn valleien afgesloten. Ik had geen idee.

Ik had geen idee dat, na een reeks stormen, een zes meter hoge modderstroom een deel van de vallei had weggevaagd.

De dag waarop ik ging kijken, leerde ik dat het aanzicht van een verwoest natuurgebied haast fysiek pijn doet. Het gras, de rivier, de bomen, bloemen, paden, oevers, alles dat met zoveel aandacht, tijd en liefde bij elkaar stond – dat realiseer ik nu – en aanvankelijk perfect was, was weg. Onder een zes meter diepe laag van bleke aarde en vieze stenen.

Ergens spreekt de destructie van een ongelofelijke kracht van de natuur; het laatste wat je kunt doen is met haar sollen. Ze maakt de wereld prachtig en bedelft haar dan onder de modder. Geen lawinehekje had een zandkorrel kunnen tegenhouden. Ze geeft en neemt, ze bloeit en laat het dan stormen, onweer en regen zoveel dat je voelt dat ze woedend is.

Wat buurtbewoners en de Briançonnais zeggen over de coulée de boue is het volgende: De vallei heeft altijd last van modderstromen gehad wegens haar diepte en haar grond, maar de geulen worden breder en breder. Eenmaal kaal is een flank kansloos. Het zijn de bomen die de aarde moeten verankeren, maar ze krijgen de tijd niet om groot te worden. Nu de wereld daarbij warmer wordt, is de aarde droger en kan ze minder vocht opnemen. De rotsen brokkelen af en de stormen zijn veel heviger, een dergelijke stortvloed doet een broze berg moeiteloos wegsmelten.

De Clarée maakt vreemde slingeringen door de vallei, ze heeft een nieuwe weg moeten vinden, maar neemt die nog niet met overtuiging. De vallei is veranderd en zal blijven veranderen. Met de natuur sollen kan dus eigenlijk wel, en de gevolgen zijn van modder. ‘Le maire espère un arrêté de catastrophe naturelle’, ‘de burgemeester hoopt op een stop van de natuurramp’, stond het in de krant. Wie niet.

De stormen blijven ook nu regelmatig over de vallei waaien en boezemen angst in, vooral vanwege de gewelddadige hoeveelheid water die uit de lucht valt. De kracht ervan is hoorbaar en voelbaar. Nu de betekenis van coulée de boue tot me is doorgedrongen, kan ik me niet veilig wanen aan de binnenkant van het huis. We liggen misschien afgeschermd van de modderstromen, maar de natuur ligt niet afgeschermd van ons. Of haar, of wij, is wat ik denk als ik uit het raam staar. En het engste is nog dat daar waarschijnijk geen verschil tussen bestaat.