Ze zoekt in de wijsheid van de wereld naar oplossingen. Culturen zijn bronnen van mogelijkheden en geven haar opties, die uiteindelijk wel of niet bij haar blijken te passen. Geen angst voor het vreemde, of arrogantie vanuit het bekende. Ze vindt en ze probeert en wordt vaardiger naar gelang ze ouder wordt. Waar anderen zich beperken tot de opvattingen en constructies om hen heen, gebruikt zij de levenservaring van de hele wereld. Ze heeft alle mogelijkheden die er zijn.
Een wijze les die ik van haar, en zo van Boeddha of Allah of Anna of anders leerde, was om simpelweg verantwoordelijkheid te nemen over hetgeen ik op dat moment aan het doen was. Sindsdien is het de bron van mijn discipline. Ik leef met verantwoordelijkheid als dwingende kracht naast me, die me simpelweg mijn ratio laat gebruiken wanneer ik even geen zin heb, of te gemakkelijk het makkelijke verkies. Het laat me al mijn stille klagen naast het doel van, of de gedachten achter mijn handelingen leggen.
Wanneer zal ooit een bachelor, vriendschap, of een avondwandeling langs de kades van het Ij, het afleggen tegen ‘geen zin hebben’ of ‘moe zijn’? Het lijkt het simpelste principe, maar in gezelschap van verantwoordelijkheid is iets als gemakzucht niet alleen stompzinnig, maar doet het afbreuk aan mijn gehele vermogen tot verlangen of doelen stellen. Ik ben verantwoordelijk voor mijn verlangens en ik heb de grote luxe ze te verzinnen en uit te kiezen; wat doe ik mezelf aan door daar vervolgens niet naar te handelen?
Of ik moet mijn verantwoordelijkheid nemen, of ik moet mijn verlangens beter kiezen.
Dit is wat ik van haar leerde. Mijn invulling zal niet gelijk aan het hare zijn, en de hare vast niet gelijk aan die van de cultuur waarin zij heeft lopen dwalen, maar wijsheid in deze geeft ons slechts materiaal om uitbundig mee te experimenteren, en om ons gelukkiger te maken wanneer het succesvol blijkt.
Het is slechts een mogelijkheid. Ze geeft me alle mogelijkheden die er zijn.